سیم بکسل نتاب Non-rotating wire rope یا سیم بکسل تاور کرین نوعی از سیم بکسل فولادی با مغزی فولادی است که دارای بافت ریز و تعداد بالای رشته یا استرند در ساختار سیم بکسل می باشد. سیم بکسل نتاب بگونه ای بافته می شود که در برابر تاب یا گردش در هر دو طرف مقاومت دارد. با توجه به اینکه از سیم بکسل نتاب بر روی تاور کرین ها حتی گاهی بصورت تک رشته و اغلب در ارتفاعات بلند استفاده می شود نوع بافت آن می بایست بگونه ای باشد که در برابر باز شدن و گردش FRAYING مقاومت داشته باشد چرا که باز شدن سیم بکسل عامل ایجاد لنگر یا گشتاور بوده که موجبات خطرات مالی و جانی را در لیفتینگ بار توسط تاور کرین ها به همراه خواهد داشت. در ساختار سیم بکسل نتاب از مفتول های ریزی از جنس فولاد که دارای قطر برابری نیز در سر تا سر سیم بکسل نتاب هستند استفاده شده است که به انعطاف بیشتر این دست از سیم بکسل ها کمک بسیاری می کند. سیم بکسل نتاب بر روی قرقره های چوبی مستحکم هزار متری عرضه می شود و دارای سطحی بسیار براق با بافتی شبیه به پوست مار است. از این رو سیم بکسل نتاب را به ام سیم بکسل پوست ماری نیز می شناسند.
سیم بکسل نتاب اغلب با دو ساختار که هر دو متشکل از تعداد زیادی رشته یا استرند و تعداد کمی مفتول در هر استرند هستند تولید می شود. دو ساختار 19X7 , 35X7 عمومی ترین و اصلی ترین ساختار های سیم بکسل نتاب تاور کرین ها را شکل می دهند که در واقع ساختار دوم با 35 استرند از ساختار اول یعنی یک سیم بکسل نتاب 19 رشته بعنوان مغزی استفاده می کند. سایز های مختلفی از سیم بکسل نتاب متناسب با قابلیت لیفتینگ و عملکرد تاور کرین ها تولید می شود که پر کاربرد ترین این سایز ها در بازه 8 میلیمتر الی 24 میلیمتر تغییر می کند. در میان تمامی سایز های سیم بکسل نتاب سایز های 16 و 18 میلیمتر دارای حداکثر میزان کاربری هستند. سیم بکسل نتاب اغلب از گرید های بالای فولادی تولید می شود که در ادامه و طی مقالات بعدی به توصیف تنسایل و سختی سیم بکسل نتاب نیز می پردازیم.
سیم بکسل نتاب 19 رشته پر کاربرد ترین نوع ساختار سیم بکسل برای اتصال بر روی تاور کرین ها محسوب می شود. نوع بافت سیم بکسل نتاب با ساختار 19X7 استاندارد است بدین معنا که قطر تمامی مفتول های بکار گرفته شده در تولید این سیم بکسل با یکدیگر برابر می باشد. قطر پایین مفتول های بکار گرفته شده سبب افزایش انعطاف و در عین حال بافت ریز مقاومت کششی بسیار بالایی را برای این سیم بکسل نتاب فراهم آورده است. سایز های متعددی از سیم بکسل نتاب 19X7 بر روی تاور ها مورد استفاده قرار می گیرد که در کمترین مقدار 8 میلیمتر و اغلب در بالاترین میزان برای تاور کرین های غول پیکر تا 24 میلیمتر نیز افزایش پیدا می کند. تنسایل مقاومتی سیم بکسل نتاب با ساختار 19X7 دارای میزان حداقل 1770 نیوتن بر میلیمتر مربع می باشد که بطور عمل بر روی تاور ها استفاده می شود. با این وجود این میزان که معرف قابلیت کششی سیم بکسل نتاب نیز می باشد برای برخی از کاربری ها تا 2160 نیوتن بر میلیمتر مربع نیز قابل افزایش است.
سیم بکسل نتاب کیس وایر کره KISWIRE Non rotating wire rope یکی از با کیفیت ترین و البته پر تولید ترین و پر مصرف ترین نوع سیم بکسل نتاب در بازار جهانی می باشد. تنسایل مقاومت کششی سیم بکسل نتاب با برند کره ای کیس وایر اغلب دارای میزان حداقلی 1770 و در برخی از موارد دارای میزان عددی 1960 نیوتن بر میلیمتر مربع N/mm2 می باشد. مفتول های بکار گرفته شده در ساختار سیم بکسل نتاب کیس وایر کره KISWIRE با قطر ریز و تعداد کم در هر استرند و بافت آن از یکی از دو ساختار 19X7 , 37X7 تبعیت می کند که در حالت دوم از سیم بکسل نتاب 19X7 بعنوان مغزی استفاده شده است. قابلیت مقاومت بالا در برابر تاب و یا ترک و گشتاور که مانع از باز شدن بافت استرند های سیم بکسل نتاب کیس وایر کره KISWIRE می شود از ویژگی های اصلی این سیم بکسل محسوب می شود. سطح هر مفتول در ساختار این سیم بکسل نتاب از فلز زینک طی آبکاری گالوانیزه سرد پوشانیده می شود. برش زدن مقطعی برای این سیم بکسل نتاب می بایست به روش مغناطیسی برای جدا شدن بافت و مفتول ها صورت پذیرد.
سیم بکسل نتاب در کشور های مختلف و مطابق با استاندارد های صنایع مختلفی تولید شده در گرید های مختلف و با پوشش سطحی مقاوم در برابر زنگ زدگی متنوعی به بازار عرضه می شود. سیم بکسل نتاب چینی که طبق استاندارد صنایع کشور چین تولید می شود بیش از 80% کل محصوصلات موجود در بازار ایران را شامل می شود و اغلب دارای تنسایل مقاومتی حداقل 1770 نیوتن بر میلیمتر مربع و اغلب حداکثر 1960 N/mm2 می باشد که حداقل نیروی گسیختگی برابر با 41.6 KN برای سایز 8 میلیمتر را دارد. پوشش سطحی سیم بکسل نتاب تولیدی کشور چین گالوانیزه سرد و در برخی از کاربری ها روغنی می باشد و با بافت ریز و سطحی براق و تعداد استرند های بالا تولید و به بازار عرضه می شود. سیم بکسل نتاب چینی بر روی قرقره های 1000 متری به بازار عرضه می شوند.
ساختار 35X7 سیم بکسل نتاب یکی از ساختار های با کاربری محدود می باشد. در واقع در این ساختار که تنها در سایز های بالا مورد استفاده قرار می گیرد از یک عدد سیم بکسل نتاب با ساختار 19X7 بعنوان مغزی در یک ساختار بزرگتر استفاده می شود که یک لایه دیگر از استرند های 7 مفتوله بر روی سطح بیرونی مفتول های سیم بکسل نتاب قرار می گیرند. بر روی تاور کرین های بسیار بزرگ و عظیم الجثه که اغلب در کاربری های دریایی و معدنی مورد استفاده قرار می گیرند از سیم بکسل 35X7 گاهی تا سایز 36 میلیمتر نیز مورد استفاده قرار می گیرد. پروفیل مفتول ها می تواند بصورت ساده دایره و یا در برخی از ساختار های خاص سیم بکسل نتاب 35 رشته می تواند حتی از نوع کمپکت نیز بوده که در آن پروفیل هر مفتول در یک طرف دارای سطحی با انحنای بسیار اندک و نزدیک به حالت تخت باشد. تنسایل حداقلی بکار گرفته شده در تولید سیم بکسل نتاب 35X7 اغلب 1770 نیوتن بر میلیمتر مربع می باشد.
سیم بکسل نتاب تاور کرین
سیم بکسل گالوانیزه سرد نتاب
سیم بکسل نتاب نوع کامپکت
سیم بکسل نتاب با خواب لنگ Langیکی از ویژگی های بسیار بارز سیم بکسل نتاب انعطاف بالا همراه با فنریت بی نظیر این سیم بکسل می باشد. در واقع انعطاف و فنریت هر دو از فاکتور های کیفی و تاثیر گذار بر قیمت سیم بکسل نتاب نیز محسوب می شوند و دو کمیت متفاوت می باشند که هم تحت تاثیر قطر و هم عملکرد متالورژی بدست می آیند. در داخل ساختار سیم بکسل نتاب از مفتول هایی با قطر بسیار اندک استفاده می شود که در واقع پایین بودن قطر اولین دلیل برای بالا بودن انعطاف مفتول ها و در نهایت انعطاف ساختار کلی سیم بکسل نتاب محسوب می شود. قابلیت فنزیت مفتول ها یکی دیگر از فاکتور هایی است که تحت تاثیر متریال، میزان کربن و نوع عملیات فراوری فلز می باشد و البته با بالا رفتن قطر مفتول های سیم بکسل نتاب نیز کاهش پیدا می کند. این دو فاکتور در کنار یکدیگر بالاخص در نقاطی که سیم بکسل نتاب تاور کرین ها بر روی قرقره های گردان قوص پیدا می کنند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. انعطاف بالا از شکستن مفتول های ساختار سیم بکسل جلوگیری می کند و قابلیت فنریت به بازگشت سیم بکسل نتاب به حالت اولیه کمک می کند.
سیم بکسل نتاب اولا اغلب در سایز های بالاتری نسبت به بسیاری از کاربری های سیم بکسل مورد استفاده قرار می گیرد که خود عامل افزایش قیمت این سیم فولادی است و ثانیا تنها به شکل مغز فولادی مورد استفاده قرار می گیرد. با این وجود حتی در قطر برابر از سیم بکسل فولادی نیز باز شاهد تفاوت قیمت چشمگیری بین سیم بکسل های نتاب مختلف با تنسایل مختلف، برند مختلف و نوع آبکاری یا روغن کاری مختلف هستیم. قیمت سیم بکسل نتاب تا اندازه زیادی تابع برند تولید کننده بوده و طبیعتا برند های شناخته شده مانند سیم بکسل نتاب کیس وایر KISWIRE کره که نامی شناخته شده در سطح جهان دارد قیمتی بالاتر از سیم بکسل های نتاب تولید چین دارد.
تنسایل مقاومت کششی سیم بکسل نتاب از 1770 که میزان حداقل آن بر حسب N/mm2 می باشد شروع و اغلب در بالاترین میزان به 2160 نیوتن بر میلیمتر مربع می رسد. طبیعتا بالا رفتن تنسایل مقاومتی عملیات پیچیده تر حرارتی و تکنولوژی مدرن تری را طلب می کند که به دنبال آن بالا رفتن قیمت سیم بکسل نتاب را به همراه دارد. نوع مقاوم سازی سطحی مفتول سیم بکسل نتاب که می تواند بصورت روغن کاری شده و یا با بکارگیری آبکاری گالوانیزه سرد با فلز زینک صورت گیرد نیز بطور مستقیم بر قیمت سیم بکسل نتاب تاثیر دارد. تکین بکسل عرضه کننده سیم بکسل نتاب با قیمت بسیار مناسب و با برند های مختلف در سایز های مختلف در ایران می باشد.
سیم بکسل های نتاب در سایز 16 و 18 میلیمتر دارای حداکثر کاربری هستند و از این رو ابعاد و استاندارد های مربوط به انها را در اینجا تشریح می کنیم. سیم بکسل نتاب سایز 16 میلیمتر دارای سطح مقطعی برابر با 111 میلیمتر مربع بوده که به ازای هر 100 متر طول دارای وزن 103 کیلوگرم می باشد. این سیم بکسل برای تنسایل مقاومت کششی 1770 نیوتن بر میلیمتر مربع دارای MBL برابر با 149 N/mm2 و برای تنسایل مقاومتی 1960 نیوتن بر میلیمتر مربع دارای حداقل نیروی شکست برابر با 165 نیوتن بر میلیمتر مربع است. در سایز 18 میلیمتر سیم بکسل نتاب دارای سطح مقطع برابر با 140 میلیمتر مربع بوده که به ازای هر 100 متر وزنی برابر با130 کیلوگرم دارد. MBL آین سیم بکسل نتاب 188 کیولونیوتن برای گرید 1770 و 208 برای گرید 1960 می باشد.
سیم بکسل نتاب نیز مانند دیگر انواع سیم فولادی بدون داشتن چشمی هایی برای اتصال عملا کاربری خاصی ندارد و از این رو سیم بکسل نتاب بر روی تاور ها بصورت اسلینگ مورد استفاده قرار می گیرد. اسلینگ های سیم بکسل نتاب به روش های مختلفی تولید می شوند که در آنها یکی مقاومت کششی و دوم مقاومت سایشی بالاخص در مورد مفتول های ساختار سیم بکسل نتاب که در قطر بسیار کمی انتخاب شده و بصورت تک تحت تاثیر تنش های سایشی و کششی آسیب پذیر هستند مورد استفاده قرار می گیرد. دو روش عمده در تولید اسلینگ های سیم بکسل نتاب در صنایع بکار گرفته می شوند که عبارتند از:
بر خلاف سیم بکسل های 6 و 8 رشته که اغلب قبل از پرس بصورت گیس بافت آماده می شوند با توجه به تعداد بسیار بالای استرند ها در ساختار سیم بکسل نتاب اغلب پرسه پرس زنی بدون بافت انجام می شود.
